Yıl Sonu İhracatları ve Muhasebesi
İhracat yapıldığında ihracat istisnası devreye girer. KDV iadesi isteği devreye girer.
Ancak ihracat istisnasına ait bedelin malın fiilen yurtdışı edildiği dönemden önceki veya sonraki dönemde beyan edilmesi halinde vergi ziyaı olgusu gündeme gelmektedir.
Vergi ziyaının doğabilmesi için
a) İhracat istisnasına ait bedelin ihracatın gerçekleştirildiği dönemden önceki dönem KDV. beyannamesi ile beyan edilmesi
b) Beyannameye göre KDV. iadesinin ihracatın gerçekleştiği dönem beyannamesinden önce alınmış olması
c) Yıl sonu ihracatında ise satışın bir sonraki dönem kayıtlarına alınması halinde ise Kurumlar Vergisi ziyaı olması gerekir.
Diğer yandan, ihracat istisnasının malın fiilen yurtdışı edildiği dönemden önceki dönemde beyan edilmiş olmasına rağmen KDV iadesinin, ihracatın gerçekleştiği döneme ait KDV. beyannamesinin verilmesinden sonraki bir tarihte alınması halinde vergi ziyaı olmaz.
Maliye Bakanlığının 02/01/1997 tarih ve 136 sayılı özelgesi bu konuyu yeterince açıklamaktadır.
Aralık ayında yapılan ihracatların gümrük çıkış beyannamelerinin ertesi yılın Ocak ayına sarkması halinde, KDV iadesi Şubat ayından sonra alındığı taktirde yani Ocak ayı KDV. beyannamesinin verildiği tarihten sonra alınması halinde bir KDV. ziyaı olmayacaktır.
KDV. beyannamesinin doldurulmasına esas olacak ihraç tarihi “Malın gümrük hattından” çıkış tarihidir. Bazen malın ihraç faturası Aralık ayında, çıkış tarihi ise Ocak ayında olabilir.
İhracat istisnası, ihraç tarihi esas alınarak hazırlanır. Bu husus, satış faturalarının ilgili vergilendirme döneminin beyannamelerine dahil edilmesi zorunluluğunun bir istisnasıdır.
KDV. beyannamesinin doldurulması ve Kurumlar Vergisi açısından, aynı ay içinde gümrük hattından çıkamayan yani ihracatı tamamlanmayan faturalar tespit edilip aşağıdaki gibi muhasebeleştirilir ve beyanname ile hesapların uygun olması sağlanır.
İhracat faturası tanzim edildiğinde;
____________ ___________
120 Borçlular
380 gelecek aylara ait gelirler
__ no’ lu fatura ile ihraç edilen, henüz gümrük
hattını terketmeyen mal bedelleri
_____________ ____________
380 gelecek aylara ait gelirler
601 Yurtdışı satışlar
__ no’ lu fatura ile ihraç edilen mallar, gümrük hattını
geçtiğinden bu defa ilgili hesaba kaydı
_____________ _____________
Yıl sonlarında, maddedeki 380 no’ lu hesap yerine 480 no’ lu hesap kullanılır.
Yapılacak böyle bir kayıtla, fiili durum kayıtlara geçecek, herhangi bir şekilde erken KDV. iadesi veya indirimin önüne geçilmiş olacak, Kurum kazancı açısından ise satışın tamamlanmamış olduğu kayıtlarda da bulunduğu için herhangi bir kurum vergi ziyaı da doğmayacaktır.
Yeminli Mali Müşavir
Cevdet Akçakoca