Bursa, 16.AĞUSTOS.2006

LİMİTED ŞİRKETİN ANONİM ŞİRKETİNE DÖNÜŞÜMÜ

                Her nedense Anonim Şirketler bana Limited Şirketlerden daha sempatik gelir.

                Anonim Şirketlerin;

Ø        Adı büyüklük göstergesi

Ø        Yönetimi kolay olması

Ø        Hisse devrinin kolay olması  bu şirketleri benim için daha cazip hale getirmiştir.

                İş hayatımda devamlı şekilde Anonim Şirket tarzını desteklemişimdir. Limited Şirketin idaresi kolay görünürse de bilhassa hisse devri çok zor olup %1’lik hisse bile Limited Şirketi kilitlemeye yetiyor.

                Bu fayda ve mahzurları düşününce niye Limited Şirketten Anonim Şirkete dönüşülmüyor ona da şaşıyorum. Öyle ise bu yazımızda kısaca Limited Şirketin Anonim Şirketine dönüşünü inceleyelim.

Türk Ticaret Kanunu’ na göre bu nev’ i değişimidir. Tüzel kişiliğin şahsiyeti değişmez, şirket eskisinin devamı sayılır.

                Eski şirkete ait hak ve borçlar yeni şirkete intikal etmiş olur.

                Bir ticaret şirketinin nev’ inin (şeklinin) diğer bir ticaret şirketi nev’ ine çevrilmesi kanunda aksine hüküm olmadıkça, yeni şekle ait kuruluş merasimine tabidir.

a)       Limited şirket ortaklar kurulu, Anonim şirket olma kararı verecektir.

b)       Limited şirketinin değer tespiti mahkemece yapılacaktır.

c)        Limited şirket yerine en az ( 5) ortaklı Anonim Şirket ana sözleşmesi yapılacaktır.

d)       Bundan sonra yeni kurulan şirket, ticaret siciline tescil ve ilan edilir. Böylece Limited Şirket, Anonim Şirket olur.

Ancak, vergi yasaları ve diğer yasalar açısından ise dönüşüm sonuçları aşağıdaki gibidir.

Kurumlar Vergisi Kanunu Açısından:

a)       Şirket ortaklar kurulu kararının Ticaret Sicilinde tescil edildiği tarih devir tarihi sayılır

b)       Limited Şirket ve Anonim Şirket, Limited Şirketine ait müşterek imzalı kurumlar vergisi beyannamesini 30 gün içinde vergi dairesine verirler, ve vergiyi öderler.

c)        Şirketin devir tarihine kadar olan kazancı vergilendirilmiş olur. Birleşme kârı hesaplanmaz ve vergilendirilmez.

d)       Anonim Şirket, Limited Şirketin tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarını ödeyeceğini, bütün diğer ödevleri yerine getireceğini, nev’i değiştirme sebebiyle verilecek beyanname ekinde vereceği bir taahhütname ile taahhüt eder. ( Vergi dairesi isterse Anonim Şirket’ den teminat talep edebilir. )

Görüldüğü gibi şekil değiştirme tarihinden ( 01 Ekim olsun)  itibaren 30 gün içinde (yani 31 Ekime kadar) Limited Şirketin devir beyannamesi verilmesi için devir bilançosu çıkarılmalıdır. Bu da epey çalışmayı gerektiren zahmetli bir iştir. Bir diğer ifade ile devir bilançosu, mahkeme, genel kurul ve ticaret siciline tescil ile vergi beyannamelerinin 30 gün içinde tamamlanması önem taşımaktadır.

Katma Değer Vergisi Kanunu Açısından:

                Türk Ticaret Kanunu ( TTK) 152. maddeye göre limited şirketin anonim şirkete dönüşü Katma Değer Vergisine tabi değildir. KDV kanununun 17/4c maddesine göre;

“ Gelir Vergisi Kanunun 81. maddesinde belirtilen işlemler ile Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre yapılan devir ve bölünme işlemleri Katma Değer Vergisi Kanunu’ndan istisna edilmiştir.”

                Limited Şirket’in Anonim Şirket’e dönüşümü KDV kanunu açısından devir sayılmaktadır.

Bu kapsamda vergiden istisna edilen işlemler bakımından KDV Kanunu’nun 30. maddesinin (a) bendi hükmü uygulanmaz. İşlem sonunda faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden mükelleflerce yüklenilen ve indirilemeyen vergiler, faaliyete başlayan veya devir ve bölünme sonrasında devredilen veya bölünen kurumların varlıklarını devralan mükellefler tarafından mükerrer indirime yol açmayacak şekilde indirim konusu yapılır.

                KDV Kanunu’nun 30/a maddesi indirilemeyecek KDV’ yi tarif etmiş olup, yukarıda da belirtildiği üzere devir, dönüşüm, nev’i (veya şekil) değiştirme halindeki KDV, yeni şirket tarafından indirilebilecek KDV olarak hesaplara kaydedilecektir. Ancak, burada mükerrer indirim yapılmamasına özellikle dikkat etmek gerekir.

Amortisman Uygulaması:

                Ltd. Şirketin bilançosu bir bütün halinde Anonim Şirket nev’ine devredildiği veya Anonim Şirket şekline dönüştüğü takdirde amortisman hesapları ve uygulaması aynen devam eder.

                Yeniden değerleme hesapları var ise olduğu gibi devam eder. Devredilen yeniden değerleme fonu veya enflasyon düzeltmesi olumlu farkları henüz sermayeye ilave edilmemişse,  nev’i değiştirme işlemlerinden sonra da sermayeye ilave edilebilir.

Ödeme Kaydedici Cihazlar:

                Yeni kurum, ödeme kaydedici cihazları kullanacaksa bunun için ilgili vergi dairesine müracaat edip gerekli değişiklikleri yaptıracaktır. Eğer kullanmayacaksa iptal ettirecektir.

Gayrimenkullerin (Taşınmazların) İntikali:

                Yeni Medeni Kanunun 705. maddesine göre taşınmaz mülkiyetinin kazanılması tapu kütüğüne tescil ile olur.

                Bu sebeple Ana sözleşmede sermaye olarak konulmuş olan gayrimenkuller     ( taşınmazlar), tapuda tescil olmadıkça yeni şirkete geçmiş sayılmaz.

Tapuya tescil harcını Harçlar Kanunu düzenler. 492 sayılı Harçlar Kanunu’ nun 123. maddesine göre;

                “ Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin kuruluş, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev’i değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemler......................... harca tabi tutulmaz”

                Demek ki,  gayrimenkullerin (taşınmazların) , Limited Şirketinin Anonim Şirketine  dönüşmesinde tapuya tescili harca tabi değildir.

Taşıtların Yeni Şirkete Kaydı:

                Harca tabi değildir. Trafikte kaydı gerekir.

İş ve Kredi Sözleşmeleri, Hak, İmtiyaz ve Ruhsatları:

                Nev’ i değiştirme halinde Limited Şirketin tüm hak ve borçlarının Anonim Şirketine geçtiğinin iş ve kredi sözleşmesinin taraflarına duyurulması gerekir.

Yatırım İndirimi:

                Limited Şirketin, Anonim Şirketine dönüşü halinde, Limited Şirketin yararlandığı yatırım indiriminin geriye alınması söz konusu değildir. Ancak, Anonim Şirket kalan yatırım indiriminden yararlanamaz.

                Bugün için devreden yatırım indirimi olan Limited Şirketlerin Anonim Şirket haline dönüşümü yatırım indirimi kullanımını önlemekte ise de 2008 yılından itibaren bu mahzur da ortadan kalkacaktır. Çünkü Yatırım İndirimi bu tarihte kesin olarak kalkmış olacaktır.

Nev’i değişikliğinin muhasebeleştirilmesi olayı bu yazımıza sığmayacak özel bir yazı konusudur.

Bankalarla olan ilişkiler:

                Bankaların teminat mektubu, kredi hesapları, buna benzer konularda Limited Şirketin Anonim Şirkete dönüşümünden önce bankalarla görüşülüp mutabakat kalındıktan sonra dönüşüme başlamak iyi olur. Bankalara yapılan bu işlemin ticareti kolaylaştırıcı ve iyi niyetli bir işlem olduğu belirtilmelidir.

                Bu yazımızda Limited Şirketin Anonim Şirketine dönüşümünü işleyerek bir katkıda bulunmuşsak çok mutluyuz.

Yeminli Mali Müşavir

Cevdet Akçakoca