Bursa, 19.12.2006
ARTIK VERGİ KİMLİK NO’SU T.C. KİMLİK NUMARASIDIR
04.04.1998 tarih ve 23307 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 4358 sayılı yasa ile Vergi Kimlik Numarasının yaygınlaşması amaçlanarak bir çok düzenlemeler yapılmıştır.
Bu çerçevede yapılan düzenlemeler sonunda Mernis projesi de göz önüne alınarak Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası fiilen Vergi Kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Uygulama 01.07.2006 tarihinden itibaren filen kullanılmaya başlanmış olup 01.01.2007 tarihinden itibaren vergi dairelerince Türk Vatandaşlarına potansiyel vergi kimlik numarası verilmeyecektir.
Vergi kimlik numarası konusunun gelişiminde 25.08.2006 tarih ve 26274 sayılı Resmi Gazete’ de 3 sıra no.lu Vergi kimlik no. tebliği yayımlanmış 01.11.2006 tarihinden itibaren vergi sicil numarasına ek olarak Türkiye Cumhuriyeti Kimlik numarası da kullanılmaya başlanmış ve böylece vergi kimlik no veya T.C. kimlik no.su problemlerin oluşmasını önlemek üzere birlikte kullanılmışlardır.
Geçiş dönemi hükümleri böylece konularak 01.0.2007 tarihinden itibaren yerli mükellefler için T.C. kimlik numarasının kullanılması, yabancılar için ise yapılan düzenlemeleri açıklamak üzere 2006/1 sayılı Vergi Kimlik Numarası İç Genelgesi yayımlanmıştır.
Söz konusu iç genelge hükümleri aşağıda olup bu hükümlerin tatbikine dikkat etmek gerekir.
İÇ GENELGE HÜKÜMLERİ
Bilindiği üzere, 3 Sıra No.lu Vergi Kimlik Numarası Genel Tebliği 29/08/2006 tarih ve 26274 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Söz konusu Tebliğ çerçevesinde, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılması ile ilgili aşağıdaki açıklamaların yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
A) VERGİ KİMLİK NUMARASI VERİLMESİNE İLİŞKİN İŞLEMLER
1- Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı Olan Gerçek Kişiler
1.1. Türkiye Cumhuriyeti tabiyetindeki gerçek kişiler, vergi mükellefiyetini gerektirecek faaliyetleri nedeniyle mükellefiyetinin tesis edileceği vergi dairesine, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası yazılı bulunan nüfus cüzdanının noter onaylı bir örneğini yada vergi dairesi yetkililerine onaylatmak üzere aslı ve fotokopisini, Vergi Daireleri İşlem Yönergesinde işe başlama bildirimi ekinde istenilen belgelerle birlikte ibraz ederek mükellefiyet kaydı yaptıracaklardır. Nüfus cüzdanında Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası yazılı olmayan mükellefler için ise GİB/Sicil Sorgulama/T.C.Kimlik Numarası sorgulama ekranına girilerek Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası öğrenilecektir.
Vergi dairelerince tespit edilen veya işe başlama bırakma bildiriminde belirtilen veya ibraz edilen nüfus cüzdanında yazılı olan Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası GİB/Sicil Sorgulama/ Nüfus Cüzdanı Doğrulama Seçeneğinden ibraz edilen nüfus cüzdanının başta seri ve sıra numarası olmak üzere tüm bilgileri kontrol edilerek doğruluğu anlaşıldıktan sonra mükellefiyet tesisi yapılacaktır.
1.2. Vergi mükellefiyetini gerektirecek bir faaliyeti olmadığı halde, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 8 inci maddesinin son fıkrası ile 4358 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan tebliğlere istinaden ilgili gerçek ve tüzel kişilere vergi kimlik numarası ibraz etmek zorunda olan Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan gerçek kişiler, vergi kimlik numarası olarak Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarını ibraz edeceklerinden, Türkiye Cumhuriyeti tabiyetindeki gerçek kişilere bu bent kapsamındaki işlemler için 01/01/2007 tarihinden itibaren vergi dairelerince potansiyel vergi kimlik numarası verilmeyecektir.
Görüldüğü üzere vergi daireleri T.C. kimlik numarası ile işlem yapmak için gerekli tedbirleri alacaktır.
2- Yabancı Uyruklu Gerçek Kişiler
2.1. Yabancı uyruklu gerçek kişiler, vergi mükellefiyetini gerektirecek faaliyetleri nedeniyle mükellefiyetinin tesis edileceği vergi dairesine pasaportlarının noter onaylı örneği yada vergi dairesi yetkililerine onaylatmak üzere aslı ve fotokopisini mükellefiyet tesisi için gerekli diğer belgelerle birlikte ibraz etmeleri halinde, kendilerine mükellefiyet kaydı yapılarak vergi kimlik numarası verilecektir.
2.2. Vergi mükellefiyetini gerektirecek bir faaliyeti olmadığı halde, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 8 inci maddesinin son fıkrası ile 4358 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan tebliğlere istinaden ilgili gerçek ve tüzel kişilere vergi kimlik numarası ibraz etmek zorunda olan yabancı uyruklu gerçek kişiler, herhangi bir vergi dairesine pasaportlarının noter onaylı örneği yada vergi dairesi yetkililerine onaylatmak üzere aslı ve fotokopisi ile birlikte müracaat etmeleri halinde vergi dairelerince kendilerine potansiyel vergi kimlik numarası verilmesi işlemlerine eskiden olduğu gibi devam edilecektir.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişilerin vergi kimlik numarası alabilmeleri için nüfus cüzdanlarının / pasaportlarının noter onaylı bir örneğini yada vergi dairesi yetkililerince onaylanmak üzere nüfus cüzdanlarının / pasaportlarının aslı ve fotokopisi ile birlikte müracaat etmeleri halinde, vergi dairelerince kendilerine potansiyel vergi kimlik numarası verilecektir.
Yabancılara ait işlemler ise yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı gibi devam edecektir.
3- Tüzel Kişiler
3.1. Vergi mükellefiyetini gerektirecek bir faaliyet nedeniyle mükellef olan tüzel kişilere, vergi kimlik numarası verilmesi işlemlerine eskiden olduğu gibi devam edilecektir.
3.2. Vergi mükellefiyetini gerektirecek bir faaliyeti olmadığı halde, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 8 inci maddesinin son fıkrası ile 4358 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan tebliğlere istinaden ilgili gerçek ve tüzel kişilere vergi kimlik numarası ibraz etmek zorunda olan tüzel kişilere, potansiyel vergi kimlik numarası verilmesi işlemlerine eskiden olduğu gibi devam edilecektir.
Tüzel kişilerle ilgili hükümlerde bir değişiklik yoktur.
4- Yabancı Tüzel Kişiler
4.1. Vergi mükellefiyetini gerektirecek bir faaliyet nedeniyle mükellef olan yabancı tüzel kişilere vergi kimlik numarası verilmesi işlemlerine eskiden olduğu gibi devam edilecektir.
4.2. Vergi mükellefiyetini gerektirecek bir faaliyeti olmadığı halde, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 8 inci maddesinin son fıkrası ile 4358 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan tebliğlere istinaden ilgili gerçek ve tüzel kişilere vergi kimlik numarası ibraz etmek zorunda olan, yurt dışında yerleşik yabancı tüzel kişilerin potansiyel vergi kimlik numarası alması için kendi ülkelerinde geçerli kuruluş belgesinin Türkiye’nin o ülkede bulunan temsilciliğince onaylı Türkçe bir örneğini veya yabancı dilde onaylı kuruluş belgesinin tercüme bürolarınca tercüme edilmiş Türkçe bir örneğini ilgili vergi dairesine ibraz etmeleri halinde kendilerine potansiyel vergi kimlik numarası verilecektir.
5- Diğer Hususlar
5.1. Türkiye Cumhuriyeti tabiyetindeki gerçek kişiler, vergi kimlik numarası olarak Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarını kullanacağından, bankalarca vergi kimlik numarasını ibraz edemeyen müşterilerinin vergi kimlik numaralarını toplu olarak vergi dairesinden talep etmesine yönelik işlemlerin açıklandığı 17.08.2001 tarih ve B.07.0.GEL.0.71/7103-157/44060 sayılı genel yazımızın Türkiye Cumhuriyeti tabiyetindeki gerçek kişilerle ilgili kısmı yürürlükten kaldırılmıştır.
5.2. Bankalar, kendilerine işlem yapmak için müracaat eden ancak vergi kimlik numarası ibraz edemeyen yabancı müşterileri için, öteden beri kullanılmakta olan “Yabancılar İçin Vergi Kimlik Numarası Talep Formu” nu doldurarak toplu olarak vergi kimlik numarası alabileceklerdir. Bu konudaki yapılacak iş ve işlemler 07.11.2003 tarih ve B.07.0.GEL.0.70/7033-213/48344 sayılı genel yazımızda açıklandığı şekilde yerine getirilecektir.
5.3. 3 Sıra No.lu Vergi Kimlik Numarası Genel Tebliği gereğince Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişiler için, vergi kimlik numarası olarak kullanılacak olan Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarının tekrar üretilmesi, sistemden kaldırılması mümkün bulunmamaktadır.
Bu nedenle, 11 haneli vergi kimlik numaralarının (Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarının) mükelleflerin iradesi dışında nüfus cüzdanı üzerinde resim değişikliği veya diğer sahtekarlık işlemleri yapılarak vergi dairelerine ibraz edildiğinin, 2003/1 Seri No.lu Vergi Kimlik Numarası İç Genelgesinde veya 15.09.2003 tarih 70/7033-158/38023 sayılı genel yazımızda açıklandığı üzere mahkeme kararı veya vergi inceleme raporu ile tespit edilmesi yada adli veya güvenlik makamlarınca bildirilmesi veya vergi dairesi müdürlüğünce yapılan araştırmalar sonucunda tespit edilmesi hallerinde, ilgili belgelerin tasdikli birer örneği anılan iç genelge kapsamında vergi daireleri tarafından Başkanlığımıza gönderilecektir. Başkanlığımızca merkezi vergi kimlik numarası veri tabanında kayıtlı olan vergi kimlik numaralarına tedbir konulacaktır.
Vergi kimlik numarasına tedbir konulan mükelleflerle ilgili işlem yapılmak istendiğinde, vergi dairesindeki bilgisayar ekranında vergi kimlik numarasına tedbir konulduğu yönünde bir uyarı mesajı görülecektir. Bu mesajın görüldüğü anda 11 haneli vergi kimlik numarasını (Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını) ibraz eden mükelleften nüfus cüzdanı aslının ibrazı istenerek, GİB/Sicil Sorgulama/ Nüfus Cüzdanı Doğrulama Seçeneğinden ibraz edilen nüfus cüzdanının başta seri ve sıra numarası olmak üzere tüm bilgileri kontrol edilerek sorgulanacaktır.
Yapılan bu sorgulama sonucunda, ibraz edilen nüfus cüzdanındaki bilgilerde uygunsuzluk bulunmadığı ve nüfus cüzdanının kayıp/çalıntı olmadığının tespiti halinde mükelleften ikinci bir kimlik istenerek ibraz edilen ikinci kimlikteki resim ve bilgiler kontrol edilecek farklılık bulunmadığının tespit edilmesi halinde mükellefin işlemi yerine getirilecektir.
B) TÜRKİYE CUMHURİYETİ TABİYETİNDEKİ GERÇEK KİŞİLERİN VERGİ DAİRELERİNDEKİ TARH DOSYALARI İLE DÜZENLENECEK BASILI FORM VE EVRAKLAR HAKKINDA YAPILACAK İŞLEMLER
Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan gerçek kişilerin vergi dairelerinde tutulan kayıtlarında, beyannamelerde, bildirimlerde ve basılı diğer formlarda vergi kimlik numarası olarak 11 haneli T.C. Kimlik numarası kullanılacaktır. Ayrıca, bu mükellefler için ilk mükellefiyet tesisi sırasında sistem tarafından 10 haneli “Dosya Numarası” üretilecektir.
Mükellefiyet tesisi sırasında oluşturulacak dosyanın üzerine 11 haneli vergi kimlik numarası ve sistem tarafından üretilen 10 haneli dosya numarası yazılacaktır.
Eskiden vergi kimlik numarası almış olan Türkiye Cumhuriyeti tabiyetindeki Türk vatandaşlarının vergi kimlik numaraları dosya numarası olarak kullanılacaktır.
Otomasyonlu vergi dairelerinde Türkiye Cumhuriyeti tabiyetindeki gerçek kişilerin adlarına düzenlenecek basılı belge ve formlar üzerine 11 haneli vergi kimlik numarası ve dosya numarası sistem tarafından otomatik olarak yazılacaktır.
Otomasyonsuz vergi dairelerinde ise Türkiye Cumhuriyeti tabiyetindeki gerçek kişilerin adlarına düzenlenecek basılı belge ve formlar üzerine 11 haneli vergi kimlik numarası ve dosya numarası elle yazılacaktır.
Vergi dairelerince, Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan gerçek kişiler için oluşturulacak tarh dosyaları eskiden olduğu gibi dosya numarasına göre sıralanarak evrakların dosyalanmasına devam edilecektir.
SONUÇ OLARAK
Vergi kimlik numarası yerine T.C. Kimlik numarasının kullanılması konusu 01.01.2007 tarihinden itibaren zorunlu hale getirilmiş ve birçok problemi önleyecek tedbirler de alınmıştır.
Yeminli Mali Müşavir
Cevdet Akçakoca