10.Mayis.2001 tarihli Resmi Gazetede yayimlanan 82 sayili Katma Deger Vergisi Genel tebligi genel hatlarini asagida
verdigimiz düzenleme ve yenilikler getirmistir.

1. Müteselsil sorumlulukla ilgili düzenlemeler
2. Katma Deger Vergisi iadeleri ile ilgili düzenlemeler

Bunlari sirasi ile açalim.

MÜTESELSIL SORUMLULUKLA ILGILI DÜZENLEMELER :

Daha önce yayimlanmis olan 70 sayili KDV genel tebliginde, “müteselsil sorumluluk kapsamina girmese dahi, herhangi bir
nedenle Hazineye intikal etmeyen vergi, KDV kanununun 29 ve 32. maddelerine göre indirim ve iade konusu yapilmayacaktir” seklindeki ifade esas alinarak KDV iadeleri yapilmiyor ve KDV iadeleri kilitlendigi gibi, firmalar iflas ediyor, ihracat sekteye ugruyordu. Bu defa, Danistay yukarida belirtilen ifadeyi iptal ettigi gibi Danistay Dava Daireleri Genel Kurulu da bu ifadenin iptal edilmesini onaylamistir. Böylece ihracati ve KDV iadelerini rahatlatacak bir düzenleme yapilmasi olanagi dogmustur. Maliye Bakanligi bu durumda asagidaki düzenlemeleri yapmistir.

1.1. Isleme dogrudan taraf olanlar müteselsilen sorumlu olacaklardir.

Mal veya hizmet alim satimindan dogan KDV nin
a. satici tarafindan Hazineye intikal ettirilmediginin tesbiti halinde
b. mali satan mükellefler,
c. islem bedeli üzerinden hesaplanan vergi ile sinirli olmak üzere
d. Hazineye intikal etmeyen vergiden 70 seri no.lu KDV Genel tebliginin 5. bölümünde belirtilen usul ve esaslara göre satici ile birlikte müteselsilen sorumlu olacaktir.

(Ödemelerde bankadan ödeme, nama yazili çekle ödeme, vergi kimlik numarasi esasi getirildi)

Ancak, alicilar su hallerde müteselsilen sorumlu olmayacaklardir.

Alicilar, katma deger vergisi dahil toplam islem bedelini öderken ,

Aa.Banka ve benzeri finans kurumlari vasitasiyla ödemelidirler.
Ab.Banka ve benzeri finans kurumuna yapilacak ödeme sirasinda düzenlenecek belgede saticinin adi-soyadi, tüzel kiside ünvani, banka hesap numarasi ve vergi kimlik numarasi dogru olarak yazilmalidir.
Ac.Ödemenin çekle yapilmasi halinde TTK 697. maddesindeki emre yazili (nama yazili, ada yazili) çek düzenlenmeli ve lehine çek yazilanin vergi kimlik numarasini yazmalari gerekmektedir.

Yukarida Aa-Ab-Ac bölümlerinde belirtildigi sekilde ödeme yapildigi takdirde , alicilar müteselsil sorumluluk uygulamasi ile sorumlu tutulmayacaklardir.

Herhangi bir hesaba bagli olmaksizin , örnegin kasadan ödeme yapilmasi seklinde olan ödemeler sorumlulugu
kaldirmayacaktir. Kasadan , dogrudan banka havalesi de sorumlulugu kaldirmayacaktir. Kasadan, paranin önce mükellefin bankadaki hesabina yatirilmasi ve sonra havale edilmesi esastir.

Ayrica, dis ticaret sermaye sirketleri ve sektörel dis ticaret sirketleri gibi ihracata aracilik eden mükelleflerin bu uygulamadan yararlanabilmesi için ihracatina aracilik ettikleri mükelleflerin ödemelerini de yukarida belirtilen sekilde yapmalari ve belgelendirmeleri gerekmektedir.

Kabul edilmeyecek durumlar:

Ancak, alici ile satici arasinda, muvazaaya (hileli anlasma, hileli, yaniltici anlasmaya) dayanan bir islem yapildigi,
Menfaat saglayan dogrudan bir iliski bulundugu,
Hisimlik, sermayesine katilma, organizasyon ve yönetimi içinde yer alma seklinde dolayli bir iliski bulundugu,
Vergi incelemesine yetkili olanlar tarafindan düzenlenmis raporlarla tesbit edilmesi halinde, ÖDEME YUKARIDA BELIRTILDIGI SEKILDE YAPILMIS OLSA DAHI MÜTESELSIL SORUMLULUK KALKMAYACAKTIR.

Müteselsil sorumluluk uygulanmayacak haller:

1.KDV kanununun 17. maddesi 1. fikrasinda sayilan kurum ve kuruluslar (tarimsal amaçli kooperatifler haric) ile sermayelerinin %51 ve daha fazlasi kamuya ait iktisadi isletmelerin islemlerinde müteselsil sorumluluk uygulanmayacaktir.
Bu hüküm her ne kadar çok olumlu bir hükümse de eger bu isletmelerde yeterli ve iyi bir denetim sistemi olmazsa devlet isletmeleri bundan sonra NAYLON FATURA ile muhatap olabilirler. Devlet isletmelerinde NAYLON FATURA HORTUMLAMASI olmamasi için tedbirler alinmalidir.

2. Isleme dogrudan taraf olmayanlar müteselsil sorumlu tutulamayacaklardir.
Mükellefin, mal veya hizmet aldigi safhadan önceki safhalarda, KDV ödenmemisse normal olarak
bu mükellef sorumlututulamayacaktir.
Ancak, 70 seri no.lu KDV genel tebliginde belirtildigi üzere bu mükellef ile vergiyi Hazineye intikal ettirmeyenler arasinda menfaat saglayan dogrudan bir iliski, hisimlik, sermayesine katilma, organizasyon ve yönetimi içinde yer alma gibi dolayli bir iliskinin bulundugu , vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenmis raporlarda AÇIKÇA belirtilmisse müteselsil sorumluluk uygulanacaktir.

KATMA DEGER VERGISI IADELERI ILE ILGILI DÜZENLENEMELERl

1.Kendileri veya mal ve hizmet aldiklari mükellefler hakkinda olumsuz rapor veya tesbit bulunanlar:

1.1. Böyle bir tesbit halinde firma vergiyi ve cezalari ödeyemiyorsa, böyle bir ödeme halinde finansal
sikinti ve ihracatta tikanma meydana gelecekse, tarh edilen vergi, ceza, gecikme faizi ve gecikme zammina teminat gösterilmesi halinde KDV iadesi yapilacaktir.

1.2. Hakkinda sahte veya yaniltici belge DÜZENLEDIGI VEYA KULLANDIGI hakkinda rapor
bulunanlarin KDV iadeleri genel esaslara göre yapilmaya baslanmissa, bunlarin ortagi oldugu mükelleflerin ve bunlardan mal alanlarin da KDV iadeleri genel esaslara göre yerine getirilebilecektir.

1.3. Hakkinda sahte veya yaniltici belge düzenledigi veya kullandigi hakkinda rapor bulunanlardan
alinan mal veya hizmetin KDV si taleb edilen iade KDV nin (%5) ini geçmiyorsa,
a. bu kismin iadesinin istenmemesi halinde, konu incelemeye sevkedilmeyecektir. Iade talebi bu mükellefin tabi oldugu esaslara göre yapilir.
b. Ancak, kendileri sahte veya yaniltici belge düzenledigi veya kullandigi konusunda bir rapor bulunuyorsa yasa hükümleri uygulanir.

TEMINAT UYGULAMASI ILE ILGILI 80 SERI NOLU KDV GENEL TEBLIGINDE DÜZENLEME :

80 Seri no.lu KDV genel tebliginin 2. maddesinde belirtilen, defter ve belgelerini incelemeye ibraz
etmedikleri, adreslerinde bulunmadiklari, KDV beyannamesi vermedikleri, sahte veya yaniltici belge düzenledikleri için incelemeye sevk edilen mükelleflerin bu döneme ait KDV iade talepleri (4 ) kat teminat ile verilebilir. Bu (4 ) kat teminat inceleme sonucuna göre çözülür.

Diger dönemler, bir kat teminat karsiligi iade edilir. Bir kat teminatla iade alinan KDV lere ait teminat, YEMINLI MALI MÜSAVIR RAPORUNA göre çözülebilecektir.
Teminat verilmemis ve KDV iade alinmamissa, YEMINLI MALI MÜSAVIR RAPORUNA göre iade yapilabilecektir.

80 seri nolu KDV genel tebliginin 3. maddesinde belirtilen mal alim zincirinde sahte veya yaniltici belge kullananlar oldugu gerekçesiyle incelemeye sevk edilen mükellefler bulundugu takdirde, mükellefin olumsuz tesbit bulunmayan diger dönemlere iliskin KDV IADELERI YEMINLI MALI MÜSAVIR raporuna göre yapilir. Eger KDV daha önce teminatla alinmissa, teminatlar da YEMINLI MALI MÜSAVIR raporuna göre çözülebilir.

INDIRIMLI TEMINAT UYGULAMASI .

A. Dis ticaret serkmaye sirketleri ile sektörel dis ticaret sermaye sirketlerinin teminati %4 tür.
B. Imalatçi ihracatçilar, özel finans kurumlari ve ihracatçilar için 28-62-70 seri nolu tebliglerdeki esaslara göre teminati % 8 dir.
C. Otomotiv sektöründeki tasit ihracatina ait KDV iade talepleri 5 dönem olumlu rapor beklenmeksizin %4 teminatla yerine getirilir.

MAHSUP ISLEMLERI

a. Ihracat istisnasi, ihraç kaydiyla teslim, araçlar ve petrol tasilamalari ile tesvik belgeli
yatirimlar, transit tasimacilik ve diplomatik istisnalar sebebiyle dogan KDV IADELERI KDV kanununun 29/2 maddesinde belirtilen indirimli orana tabi KDV iadeleri olmasi halinde de mahsup islemi yapilabilecektir.
b.Mahsup isleminde mükelleflere mal ve hizmet teslim edenlerin , aldiklari mal ve hizmet KDV si ile
sinirli olmaksizin mahsup talebi yapilabilecek ve yerine getirilecektir.
c. Istisna belgeli saticilara, ihraç kaydiyla teslimde bulunulmasi halinde dogan KDV iadeleri de bu
Mükelleflerin kendileri, ortaklari veya mal veya hizmet satinaldiklari mükelleflerin vergi ve sosyal sigorta primi borçlarina mahsup edilebilir.

TEYITLER GELMEDEN YAPILACAK IADELER:

Bilindigi gibi Katma Deger Vergisi iadesinde bir problem de gümrük çikis beyannamesi teyidlerinin zamaninda gelmemis olmasidir. Tebligin bu bölümü teyid problemine de çözüm getirmektedir.

1. KDV iade alacaklarinin SSK (Sosyal Sigorta) Primi borçlari veya vergi borçlarina mahsubunu
isteyen mükelleflerin talepleri, gümrük beyannamesi teyidi tamamlanmadan yerine getirilir. Teyidler mahsup isleminden sonra yapilabilir.
2. NAKDEN KDV iadesi talebinde ise gümrük teyidleri beklemeden
a. Indirimli teminat uygulamasindan yararlanan mükellefler % 100 teminat verirse
b. Digerleri %200 teminat vermeleri halinde KDV iade edilir.

TEYIDLER ALININCA fazla alinan teminatlar iade edilecektir.l

INDIRIMLI ORANA TABI ISLEMLERDE 2000 DÖNEMI IADELERI :

Indirimli orana tabi mükelleflerin 2000 yili için belirlenen miktari asan vergi iadesine ait
hesaplamalarini Mart 2001 beyannamesinde tamamlayamamislarsa, Nisan-Mayis veya Haziran 2001 dönemine iliskin beyannamelerinde iade talep edebilirler.

Görüldügü gibi 82 sayili bu Katma Deger Vergisi Tebligi, sahte veya muhteviyati itibariyle yaniltici belge kullanilmasi, düzenlenmesi, zincirin bir halkasinda bulunulmasi, hakkinda incelemenin devam etmesi gibi sebeplerle ihracat yapilamayan, kilitlenen sistemi çözecek bir tebligdir. Bu arada Yeminli Mali Müsavirlik müessesesine de uzun zamandir kullandirilmayan yetkilerin kullanilmasi yönünde bir tebligdir.

Ihracatçimiza, sanayicimize ve devletimize hayirli olsun. Böylece bu yil 35 milyar dolarin üzerinde bir ihracat rakamini yakalamamiz bence çok kolay görülüyor.

Bu arada, ödemelerde banka, emre yazili çek ve vergi hesap numarasi sisteminin getirilmesi de olumlu bir islem olarak görülmektedir. Bu sayede kayitdisi islemler ve kayitdisi ihracat kayit içine alinmis olacaktir.

Devlet yetkilileri bundan sonra da böyle sorun giderici mevzuati artirir ve milletin devletine itimad ettigi gibi halka itimat ederlerse, ne dis yardima ihtiyacimiz olur, ne de devletin borçlanmasina !

CEVDET AKÇAKOCA
YEMINLI MALI MÜSAVIR
10.MAYIS.2001

KAOSTA MANDALAR NE YAPAR?

Sevgili okuyucular,
Birkaç haftadir ekonomide son kalan çalisan ünitelerin dertlerini, olumlu gelismeleri yazmaga çalisiyorum. Diyorum ki , ihracatçilarin KDV iadesi için olumlu gelismeler var. Aman bu çok güzel bir adim. Bu adimin devam etmesi lazim. Ihracatçinin zaten baska tesvigi yok. Eximbank kredileri çalismiyor. Alinan kararlarla KDV iadesi zamaninda verilirse, artik üretici ihracatçi baska bir sey istemeden ayakta kalmaga çalisacak.
Vay efendim, sen misin böyle iyimser olan? Al sana... al sana...
Oradan bir kafa derhal bir yazi yazar . “””Ben , bu firmanin sahte veya muhteviyati itibariyle yaniltici belge kullandigindan süpheleniyorum. Bu sebeple, incelenmelidir.” Iste bu yazi yazildi mi artik siz ve sizden mal ve hizmet alan firmalar, inceleme sonuçlanincaya kadar yanmislardir. Artik , firmalarini kapatmalari gerekir. Devletin basindakiler, maalesef halkina itimad etmeyen bu kafalara karsi hiçbir sey yapamiyor.
Bir takim operasyonlarla, uydurma olup olmadigi belli olmayan iddialarla, devlet memuru imza atmaga korkuyor. Ihracatçi, ihracat yapmaga korkuyor. Üretici, üretemiyor. Ne oluyoruz beyler, agalar, ne oluyoruz? BU TAM BIR KAOSTUR.
Bir kisim kafa ise bütün bu olaylari 1800 yilinda sanayilesememize, müslüman olmamiza, Abdülhamite vs. vs. bagliyorlar. Tabii , kendi tarihini okumayan CAHIL AYDINLARIN bütün dünyadaki tavri budur.
Bu öyle bir tavirdir ki, 1920 lerdeki MANDA rejimi isteyenlerle ayni yolda olduklarini anlayamazlar. Atatürkçü geçinen bu kimselere yakin tarihi dogru dürüst okumalarini tavsiye ediyorum.
1920 lerin kaos ortaminda bile genlerinde Imparatorluk ve devlet yasatanlarin geni bulunan bu ülkenin halki MANDACILARI kabul etmeyecektir.
Bu ülkenin halki, halkindan kopuk kimselerin oyununa gelmeyecektir. Tabii , bu arada çöken isletmeleri, üreticileri yeniden üretir hale gelmek çok zor olacaktir.
Fakat , bu günleri de elbirligi ile atlatacaktir. Oyuna gelmeyin, yalan haberlere gelmeyin, hortumlama iddialarini yapanlara da bu ülkede hala hukuk oldugunu bir daha hatirlatarak yazima burada son veriyorum.
Böyle bir ortamda, insallah yine olumlu kararlar çikar ve mali konuda yazilarimiza devam ederiz.

Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müsavir.