Bursa, 12 Aralık 2007                                                                   

2008 YILINDA ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ UYGULAMASI

04.04.2007 tarih ve 26720 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 265 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği ile  01.Ocak.2008 tarihinden itibaren asgari geçim indirimi uygulaması başlayacaktır.

a. Söz konusu uygulama için Resmi Gazetede yayımlanan 265 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliğinin firmaların personel müdür veya sorumlularınca dikkatle incelenmesi gerekir.

b.Bilindiği gibi günümüzde firmalar personel bordrolarını genellikle bilgisayar programları ile yapmaktadırlar. Personel ücretleri ile ilgili bordro programlarının değiştirilmesi veya yeni uygulamaya hazır hale getirilmesi için bordro programcıları ile derhal temasa geçilerek gerekli düzenlemeler yaptırılmalıdır.

c. Personelden tebliğde (EK 1) olarak belirtilen aile durum bildirgesi derhal alınmalıdır. Yıl içindeki değişikliklerde de bu bildirgelerin yenileneceği unutulmamalıdır.

d. Her bir personel için tebliğde (EK 2) olarak gösterilen asgari geçim indirimine ait bordro her yıl yılbaşında yapılacaktır.

UYGULAMANIN ESASLARI :

Asgari geçim indirimi uygulamasından ücretleri gerçek usulde vergilendirilen gerçek kişiler yararlanabilecektir.

Asgari geçim indirimi, ücretin elde edildiği takvim yılı başında belirlenen 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarına;

·                           Mükellefin kendisi için % 50’si

·                           Çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için % 10’u

·                           Çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere ilk iki çocuk için % 7,5’i

·                           Diğer çocuklar için % 5’i

olmak üzere ücretlinin şahsi ve medeni durumu dikkate alınarak hesaplanan indirim oranlarının uygulanması sonucu bulunacak tutarın, Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yer alan Gelir Vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranla çarpılması sonucu bulunacak indirim tutarının 1/12’sinin aylık olarak hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilmesi suretiyle bulunacaktır.

(Burada çocuk tabirinden mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan 18 yaşını veya tahsilde ise 25 yaşını geçmemiş çocuklar, eş tabirinden ise aralarında yasal evlilik bağı olan kişiler anlaşılacaktır.)

Peşin olarak ödenen ücretler, asgari geçim indirimi uygulaması yönünden, nakden veya hesaben ödemenin yapıldığı dönemin geliri sayılacaktır..

Örneğin, 01/01/2008 tarihinden önceki dönemde ücretlerin peşin olarak ödenmesi nedeniyle, bu tarihten sonraki döneme isabet eden ücret gelirleri, tahakkuk esasının geçerliliği nedeniyle, 01/01/2008 tarihinden önce elde edilmiş sayıldığından söz konusu ücretler için asgari geçim indirimi uygulanmayacaktır.

Asgari geçim indirimi tutarının, ücretlinin aylık hesaplanan vergisinden fazla olması halinde, fazlası dikkate alınmayacaktır.

Asgari geçim indiriminden, ücret gelirlerini yıllık beyanname ile bildirenler de yararlanabilecektir.

Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesi kapsamında değerlendirilen ücret geliri elde edenler, örneğin sosyal güvenlik destekleme primi ödemek suretiyle çalışanlar ile kurumların yönetiminde görevli olanlar da genel hükümlere göre asgari geçim indiriminden yararlanacaklardır.

Aşağıda sayılan ücret geliri elde edenler asgari geçim indirimi uygulamasından yararlanamayacaklardır.

·    Ücretleri diğer ücret kapsamında vergilendirilen hizmet erbabı,

·    Dar mükellefiyet kapsamında ücret geliri elde edenler,

·    Başka bir kanun hükmü (3218, 4490, 4691 sayılı kanunlar v.b.) uyarınca 

    ücretlerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayanlar,

·    Ücret geliri elde etmeyen diğer gerçek kişiler.

Asgari Geçim İndirimi Tutarının Hesaplanması

Asgari geçim indirimi (A.G.İ.) tutarı, ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgarî ücretin yıllık brüt tutarına bir önceki bölümde yer alan oranların uygulanması ile bulunan tutarın, gelir vergisi kanununun 103 üncü maddesindeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine karşılık gelen oranla çarpımı sonucu bulunur.

A.G.İ. Yıllık Tutarı = (Asgari Ücretin Yıllık Brüt Tutarı x A.G.İ. Oranı) x %15

Asgari geçim indirimi yıllık tutarı, ücretlinin asgari geçim indiriminden bir yıl boyunca faydalanacağı net menfaattir. Aylık ücret ödemelerinde asgari geçim indirimi, hesaplanan yıllık tutarın 1/12 (onikide biri) olup  bir ay içerisinde yararlanılabilecek asgari geçim indirimi tutarı, yıllık olarak hesaplanan tutarın 1/12’sini geçemeyecektir.

Asgari geçim indiriminin yıllık tutarı, her ücretli için asgarî ücret üzerinden hesaplanan yıllık vergi tutarını aşamayacak ve yılı içerisinde asgari ücret tutarında meydana gelen değişiklikler, asgari geçim indirimi uygulamasında dikkate alınmayacaktır.

Ücretlinin faydalanacağı azami indirim tutarı, elde ettiği ücret geliri üzerinden hesaplanan gelir vergisi ile sınırlı olduğundan, mahsup edilecek kısmın fazla olması halinde ücretliye herhangi bir iade yapılmayacaktır.

Onsekiz yaşını doldurmuş çocuklardan öğrenimi sona erenler, öğrenimin sona erdiği ayı takip eden aydan itibaren anne veya babasının asgari geçim indirimi hesabında dikkate alınmayacaklardır.

Yıl içinde işyeri veya işvereni değişen ücretliler, yeni işyerlerinde veya işverenleri nezdinde çalışmaya başladıkları aydan itibaren asgari geçim indiriminden yararlanmaya devam edeceklerdir.

Medeni durum ve eşin gelirinin olmadığının tesbiti için aile durum bildirgesi

 Alınacak, ve ücretlinin beyanı yeterli olacaktır.

            Sadece Ücret geliri elde eden eş, bildirime (çalışmayan veya herhangi bir geliri olmayan eş) olarak alınmayacaktır.  

            Bunlar dışındakiler ve münhasıran emekli maaşı alanlar da çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş olarak kabul edilecektir.

            DİĞER KONULAR

a.       Birden fazla işverenden ücret alanlar ne yapacak?

A1.Eğer yıllık beyanname veriyorlarsaAsgari geçim indirimi işverenler aracılığı ile uygulanmış olacağından bunlar yıllık beyannamelerinde herhangi bir bildirimde bulunmayacaklardır.

A2.Aynı zamanda birden fazla işverenden ücret alınması halinde asgari geçim indirimi uygulaması en yüksek ücret veren işveren tarafından uygulanacaktır.

b.       Tevkifata tabi olmayan ücret gelirlerinde ne yapılacak?

Bu kişiler ücretlerini yıllık beyanname ile beyan edileceğinden , bunlar yıllık gelir vergisi beyannamesi verecekler, asgari geçim indirimi yıllık gelir vergisinden beyan edilecektir. Bu kişiler yıllık beyannamelerine aile durum bildirimi ekleyeceklerdir.

c.        İşverenler ne yapacak?

Muhtasar beyanname veren işverenler her yıl ocak ayında asgari geçim indirimi bordrosu hazırlayacaklar ve bu bordrodaki her aylık asgari geçim indirimini ücretlilerin aylık bordrosuna intikal ettireceklerdir. Bu bordroya intikal ettirilip işçiye ödenen asgari geçim indirimi vergiden mahsup edilecek ve kalan tevkifat beyan edilip vergi dairesine ödenecektir. Vergiden mahsup işlemi için ücretlilere ödeme yapılmış olması şarttır.

d.       Ödenmesi gereken gelir vergisinin eksik hesaplanması halinde cezai müeyyide:

Bu durumda Vergi Usul Kanununun 341 inci maddesine göre vergi ziyaına sebebiyet verilmiş olacaktır. Böyle bir durumda işverenler hakkında cezalı tarhiyat yapılacaktır.  

Asgari geçim indirimi uygulaması için kısaca yaptığımız bu açıklamaların dikkatle uygulanması gerekmektedir.

Yeminli Mali Müşavir

Cevdet Akçakoca