Bursa; 02.07.2009

Ekonomik Krize Karşı Bir Tedbir D.İ.İ.B’ lerde Yeni Düzenlemeler

   01.07.2009 tarih 27275 sayılı Resmi gazetede yayınlanan 2009/6 sayılı bir tebliğle dahilde işleme rejiminde değişiklikler yapıldı.

   Bilindiği gibi dahilde işleme rejimi düzenlemesi ile ihracat yapılacak bazı maddelerin hammaddesi kdv’siz olarak alınıyor veya ithal edilebiliyor ve işlendikten, mamul hale getirildikten sonra yurt dışına satılıyordu.

   Dahilde işleme izni verilecek haller daha önce 2006/12 sayılı tebliğde tek tek sayılmıştı. Bu defa yapılan değişiklikle

   a) Daha önce tekstil ve deride 50.000 $ olan tutar 200.000 $’a çıkarılarak ilgili madde ihracatçı lehine değiştirilmiştir. Maddenin yeni şekli şöyledir.

   Elyaf, iplik, ham ve mamul mensucat (astar dahil) gibi temel tekstil hammaddeleri ile tekstil ve deri kimyasal maddeleri dışında kalan yardımcı maddelerin (tela, etiket, düğme, fermuar, çıtçıt, rivet, askı, kuşgözü, şerit, kordela, lastik vb.) her bir 8 (sekiz)’li bazda gümrük tarife istatistik pozisyonu itibarıyla bir takvim yılı için 200.000 ABD Dolarına kadar yapılacak ithalatını müteakip, ihraç ürünlerinin elde edilmesinde kullanılması

   b)Yine daha önce baskı işlemleri ve tekstil ve tarım işlemlerini düzenleyen (f) ve (i) bentleri de aşağıdaki gibi değiştirilmiştir.

   f) Eşyanın baskı işlemine tabi tutulması, asorti edilmesi, etiketlenmesi, ambalajlanması, temizlenmesi, elenmesi, fiziksel boyutunun değiştirilmesi, kavrulması veya kabuğundan ayrılması, asorti bağırsağın tüplenmesi,

   ı) Bedelsiz olarak ithal edilen eşyanın işleme faaliyetine tabi tutulması (Tarım ürünlerindeki bedelsiz ithalat, Savunma Sanayi Projeleri kapsamında bedelsiz ithalat ile tekstil ve konfeksiyon ürünlerinde her bir 8 (sekiz)’li bazda gümrük tarife istatistik pozisyonunda yer alan eşya için bir takvim yılı itibarıyla 200.000 ABD Dolarını aşan bedelsiz ithalat hariç olmak üzere).

   Dahilde işleme izin belgesine ek süre alınması için müracaatlar, Gümrük Müsteşarlığınca belirlenen esaslar çerçevesinde ilgili gümrük idaresine yapılacaktır.

   Kapatma müracaatlarının değerlendirilmesi konusunda 38. inci maddede mükellef lehine olarak 1-2 ve 11.inci fıkralarda aşağıdaki gibi düzenlemeler yapılmıştır.

   (1) Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni ihracat taahhüdünün kapatılmasına ilişkin yapılan müracaatta, eksik bilgi ve belge gönderildiğinin tespiti halinde, bu eksiklik 1 (bir) ay içerisinde tamamlanmak üzere ilgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliği/gümrük idaresi tarafından firmaya bildirilir. Bu süre içerisinde eksik bilgi ve belgelerin tamamlanmaması durumunda, ihracat taahhüdü mevcut bilgi ve belgelerle, bu Tebliğin 45 inci maddesi de dikkate alınarak kapatılır.

   (2) Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni ihracat taahhüdü, belgede/izinde belirtilen şartlar da dikkate alınmak suretiyle, dahilde işleme rejimi hükümleri çerçevesinde eşdeğer eşya ve/veya ithal eşyasından elde edilen işlem görmüş ürün ile değişmemiş eşyanın ihraç edildiğinin tespiti kaydıyla kapatılır. Gümrük beyannamesinin belge/izin süresi içerisinde tescil edilmiş olması bu beyannamenin belge/izin kapsamında değerlendirilebilmesi için yeterli sayılır. Ancak, belge/izin ihracat taahhüdünün kapatılmasında, belge/izin süresi içerisinde tescil edilmiş ihracata ilişkin gümrük beyannamesi kapsamındaki ihracatın gerçekleştirildiğinin tespiti aranır. Aksine bir durumun tespiti halinde, bu Tebliğin 45 inci maddesi hükmüne göre işlem yapılır.

   (11) İhracat taahhüdü kapatılan dahilde işleme izin belgeleri/dahilde işleme izinleri Müsteşarlığın (İhracat Genel Müdürlüğü)/Gümrük Müsteşarlığının (Gümrükler Genel Müdürlüğü) uygun görüşüne istinaden kamu kurum ve kuruluşları ile ihracatçı birlikleri genel sekreterliklerince yapılan maddi hatadan dolayı yeniden açılabilir.

   Dahilde işleme izni konusundaki yetki;

   Tebliğin 49 uncu maddesinde düzenlenmiş olup bu konuda Müsteşarlık yetkilidir. Müsteşarlık yetkisini düzenleyen 49 uncu maddenin 2-3 fıkraları aşağıdaki gibi değiştirilmiştir.

   (2) Müsteşarlık (İhracat Genel Müdürlüğü) dahilde işleme izin belgesinin taahhüt kapatma müracaatını, taahhüt kapatma, iptal veya resen kapatma işlemlerini geri almaya yetkilidir. Resen kapatmanın Resmî Gazete’de yayımlandığı tarihten itibaren 60 (altmış) gün içerisinde ilgili firma tarafından resen kapatmanın geri alınmasına ilişkin müracaatın yapılmaması halinde, resen kapatma işlemi geri alınmaz. Taahhüt kapatma, iptal veya resen kapatma işlemleri geri alınan belge ihracat taahhüdünün kapatılması durumunda; belge kapsamında müeyyide uygulanmakla birlikte henüz tahsilatı yapılmamış (amme alacağının asli ve/veya ferilerinin tahsil edilmemiş olması) kısım için ithalat esnasında alınan teminatlar ilgili gümrük idaresince belge sahibi firmaya iade edilir, ancak belge kapsamında müeyyide uygulanmış ve daha önce tahsil edilmiş tutarlar (amme alacağının asli ve/veya ferilerinin tahsil edilmiş olması) taahhüt kapatma işlemini müteakip ilgili belge sahibi firmaya iade edilmez. İptal veya resen kapatma işlemleri geri alınan firmaların düzenlenmiş ve düzenlenecek olan dahilde işleme izin belgelerine (bu firmaların, geri alma işlemi tesis edilen dahilde işleme izin belgesi ve yan sanayici olarak öngörüldüğü bir başka firmanın dahilde işleme izin belgesi de dahil) bu belgeler kapsamında geri alma tarihinden itibaren yapılacak tüm ithalat işlemlerinde geçerli olmak üzere 1 (bir) yıl süreyle indirimli teminat uygulanmaz.

   (3) Dahilde işleme izninin taahhüt kapatma, iptal veya resen kapatma işlemlerini geri almaya Gümrük Müsteşarlığı (Gümrükler Genel Müdürlüğü) yetkilidir. Taahhüt kapatma, iptal veya resen kapatma işlemleri geri alınan izin ihracat taahhüdünün kapatılması durumunda; izin kapsamında müeyyide uygulanmakla birlikte henüz tahsilatı yapılmamış (amme alacağının asli ve/veya ferilerinin tahsil edilmemiş olması) kısım için ithalat esnasında alınan teminatlar ilgili gümrük idaresince izin sahibi firmaya iade edilir, ancak izin kapsamında müeyyide uygulanmış ve daha önce tahsil edilmiş tutarlar (amme alacağının asli ve/veya ferilerinin tahsil edilmiş olması) taahhüt kapatma işlemini müteakip ilgili izin sahibi firmaya iade edilmez.

  Devam eden dünya krizi de gözönüne alınarak tebliğe eklenen geçici 12 inci, 13. madde ve 14 üncü maddelerle mükellefe yeni haklar verilmiştir.

   Dahilde işleme izin belgesi sahiplerinin bu maddeleri dikkatle tatbik etmeleri gerekmektedir.

   GEÇİCİ MADDE 12 – (1) Dünya genelinde yaşanan ekonomik kriz nedeniyle, bu maddenin yürürlüğe giriş tarihinden önce düzenlenmiş ve henüz ihracat taahhüt hesabı kapatılmamış dahilde işleme izinlerine, izin kapsamındaki eksik ihracatın tamamlanmasını teminen;

            a) İzin süresi sona ermiş izinler için, bu maddenin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 1 (bir) ay içerisinde ilgili gümrük idaresine müracaat edilmesi kaydıyla,

            b) İzin süresi sona ermemiş izinler için ise, en geç izin süresi sonundan itibaren 1 (bir) ay içerisinde ilgili gümrük idaresine müracaat edilmesi kaydıyla,

            bu ek süre müracaatının uygun görüldüğü tarihten itibaren, izin orijinal süresini aşmamak üzere azami 6 (altı) aya kadar haklı sebebe ilişkin ek süre verilir.”

   GEÇİCİ MADDE 13 – (1) Dünya genelinde yaşanan ekonomik kriz nedeniyle, 24/12/2008 tarihinden önce düzenlenmiş ve belge süresi sona ermekle birlikte ihracat taahhüt hesabı henüz kapatılmamış dahilde işleme izin belgelerine, Geçici 11 inci madde kapsamında ek süre imkanından yararlanılmamış olunması ve bu maddenin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 1 (bir) ay içerisinde elektronik ortamda düzenlenmiş dahilde işleme izin belgeleri açısından elektronik ortamda Müsteşarlığa; elektronik ortamda düzenlenmemiş bulunan dahilde işleme izin belgeleri açısından ilgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliğine müracaat edilmesi kaydıyla, bu ek süre müracaatının uygun görüldüğü tarihten itibaren, sadece belge kapsamındaki eksik ihracatın tamamlanmasını teminen belge orijinal süresini aşmamak üzere azami 6 (altı) aya kadar haklı sebebe ilişkin ek süre verilir.”

   GEÇİCİ MADDE 14 – (1) 27/1/2005 tarihinden sonra düzenlenmiş ve taahhüt hesabı müeyyideli kapatılmış/resen kapatılmış dahilde işleme izin belgeleri, 17/1/2005 tarihli ve 2005/8391 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Dahilde İşleme Rejimi Kararının 26 ncı maddesi hükümlerinin saklı kalması, bu Tebliğin 46 ncı maddesi kapsamında herhangi bir inceleme ve/veya soruşturma nedeniyle müeyyide uygulanmamış olması, müeyyideli kapatılmış/resen kapatılmış belgeler için belge süresi içerisinde usulüne uygun olarak gerçekleştirilmiş ihracatın tevsik edilmesi ve bu maddenin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 1 (bir) ay içerisinde ilgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliğine müracaat edilmesi kaydıyla açılır ve ilgili belgeye taahhüt kapatma/resen kapatma işleminin geri alındığı tarih itibarıyla sadece belge kapsamındaki eksik ihracatın tamamlanmasını teminen azami 3 (üç) aya kadar haklı sebebe ilişkin ek süre verilir. Bu ek süre imkanından yararlanan firmalar, bu Tebliğ kapsamında varsa başka ek süre hakkından yararlanamaz.”

   Dahilde işleme izin belgelerinde belirtilen ihracatların zamanında yerine getirilmemesi, firmaların iflasına varan ağır cezalar doğurmaktadır.

   Ekonomik krizi de gözönüne alan hükümet, mükellef lehine yukarıdaki düzenlemeleri yapmıştır. Şimdi mükellefe düşen bu tedbirlerden yararlanmaktır.

Yeminli Mali Müşavir

Cevdet Akçakoca