Bursa, 17.Haziran.2010

KOD UYGULAMASI KALKTI-BAĞCIYI DÖVMEYELİM-ÜZÜM YİYELİM

   Kod uygulaması kalktı ve risk analizine dayalı gurup sistemi getirildi, ama maalesef yine uygulamalarda, devlet menfaatini koruyacağız diye kdv iadesi isteyenlere zorluklar çıkarılması devam ediyor.

   Oysa yapılması gereken, suçlu ile suçsuzu ayırmak, namuslu ihracatçının hakkı olan kdv iadesinin zorluk çıkarılmadan ve zamanında verilmesi olmalıdır. Diğer bir ifade ile maksat bağcıyı dövmek değil, üzüm yemek olmalıdır.

   Yeni sistemde, elektronik ortamda verilen bildirgeler, ba-bs formları tatbikatı ile incelenen faturanın öğrendiğimiz kadarı ile 4 altına kadar otomatik olarak inceleme yapılıyor ve bir takım tesbitlere göre risk analizleri yapılıyor. Tabii değişen bir şey yok. Çünkü mal aldığınız firmanın 3-4 altındaki bir sahte belge kullanma olayı, sahte belge kullanma raporu, veya sahte belge kullanma şüphesinden dolayı kdv iadenizi almakta zorlanıyor veya bir takım ek çalışmalarda bulunmak zorunda kalıyorsunuz.

   Oysa 84 sayılı Katma Değer Vergisi Genel tebliğinde bunlar çoktaaan çözümlenmiş durumda. Biz , bu yazımızda, 84 sayılı genel tebliğdeki bazı çözüm noktalarını bir daha hatırlatmak istiyoruz.

   Bu yazımızda, iade talep edenlerin kendileri hakkında herhangi bir olumsuz tesbit veya rapor bulunmaması halinde bazı pratik çözümleri belirtiyoruz. Bizzat iade talep edenler hakkında olumsuz rapor veya tesbit bulunuyorsa bu yazımız onlar için geçerli değildir.

1.       İade talep edenlerin doğrudan mal ve hizmet satın aldığı mükellefler hakkında olumsuz rapor veya tesbit bulunması halinde yapılacak işlemlerde bir çözüm.

a.       Mal aldığınız kimse hakkında olumsuz rapor veya tesbit bulunuyorsa, yapılacak işlem , normal olarak bu mükelleften olan alışlara isabet eden kısma dört (4) kat teminat gösterilmesi veya bu alışlara isabet eden kısmın iade talebinden çıkarılması halinde kalan kısma ve diğer dönemlere ilişkin iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilecektir. (84 sayılı KDV genel tebliği 3.1)

b.       Aynı bölümde firma vergi ve cezaları ödemişse iadenin genel esaslara göre yapılacağı açıklanmıştır. (84 sayılı tebliğ 3.11)

c.        Ödemeler müteselsil sorumluluğa ilişkin şekilde yapıldığı takdirde, haklarında smiyb kullanma raporu veya olumsuz tesbit bulunanlardan alım yapanların iade talepleri, bu ödemeler bir yeminli mali müşavir raporu ile tesbit edildiği takdirde genel esaslara göre yerine getirilecektir. (84-3.1.2)

d.       Yine 84-3.1.3 bölümüne göre vergi ve cezalar ödenmemiş olsa bile , olumsuz raporun olduğu dönemden sonraki 12 vergilendirme dönemine ilişkin vergi inceleme elemanlarınca düzenlenmiş bir olumlu rapor bulunması halinde , bu rapordan sonraki dönemlerdeki alışlara ait iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir.

e.       Yine 84-3.1.4 bölümüne göre en son düzenlenen olumsuz rapor veya yapılan tesbitin ilgili olduğu dönemden itibaren tarh zaman aşımı kadar bir süre geçmiş olması halinde, inceleme imkanı kalmamış olduğundan , bu mükelleflerden mal veya hizmet alanların iade talepleri de genel esaslara göre yapılmalıdır.

f.        Haklarında olumsuz tesbit bulunanlardan ihraç kaydıyla mal alanların iade talepleri de genel esaslara göre yerine getirilecektir.

2.       Doğrudan mal veya hizmet temin edilen safhadan önceki safhalarda yer alanlar hakkında olumsuz rapor  bulunanların iade talebi.

Bu raporlarda, iade talebinde bulunanlarla ilgili olarak bir sorumluluk öngörülmemesi halinde iade talebi genel esaslara göre yerine getirilecektir. İddialara göre bazı Vergi daireleri bu konuyu umumiyetle göz ardı etmekte veya ilgili raporlarda iade talebinde bulunanlar için bir sorumluluk olup olmadığını araştırmamaktadır. Böyle durumlarda bunun hatırlatılması gerekir. (84-4.1)

3.       Doğrudan mal veya hizmet temin ettikleri safhadan önceki safhalarda yer  alanlar hakkında olumsuz tesbit bulunanların iade talebi.

a.Böyle bir durumda kendileri hakkında veya mal ve hizmet temin ettikleri kimseler hakkında olumsuz tesbit bulunmadığı takdirde , tesbit konusu alışlar için dört (4) kat teminat gösterilmesi halinde iade talebi genel esaslara göre yerine getirilecektir.

b. Ancak, mal ve hizmet bedeli, tebliğin sorumluluğa ilişkin hükümlerine göre banka havalesi veya TTK. 697.b maddesine göre tanzim edilmiş çeklerle ödenmiş olması halinde ve bu durumun Yeminli Mali Müşavir raporu ile belgelendirilmesi durumunda iade talebi genel esaslara göre yerine getirilir. (84-4.2.1)

c. Mal alınan kimselerle ilgili olumsuz tesbit ortadan kalktığı takdirde genel esaslara göre iade talebi yerine getirilir. (84-4.2.2.)

d. Yine 84 sayılı genel tebliğin 4.2.3 kısmında haklarında olumsuz tesbit bulunanlardan mal veya hizmet temin edenlerin alışlarına isabet eden verginin iade talep edilen vergiye oranının %5 i geçmemesi halinde , genel esaslara göre iade talebi yerine getirilir. Böyle bir durumda,hakkında olumsuz tesbit bulunanlardan, tesbitin bulunduğu dönemlerden sonraki alışlara ait iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir.(84-4.2.3)

   Gelelim asıl önemli çözüm maddesine:

   84 sayılı Katma Değer Vergisi genel tebliğinin 4.2.4 bölümü hükümlerine göre

   Hakkında olumsuz tesbit bulunandan mal veya hizmet alışımın ilgili olduğu vergilendirme döneminden sonra, iade talebinde bulunanlara mal veya hizmet temin eden mükellefin verdiği beyannamelerden BİRİSİNDE ÖDENECEK KATMA DEĞER VERGİSİ  beyan etmiş olması halinde , bu dönemden sonraki alışlara ilişkin iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilecektir.

   Böyle bir durumda, mal alınan mükellefin beyanname bilgilerine , iade taleb eden mükellefin vergi dairesince rahatlıkla ulaşılabilmektedir, elektronik ortamda yapılacak bir inceleme ile vergi dairesi, bu mükellefin hangi dönemde ödenecek katma değer vergisi beyan etmiş olduğunu tesbit edebilecektir. Böyle bir tesbitin olması halinde , bu dönemden sonra mal alışı olmuşsa , vergi dairesi iade talebinizi yerine getirmesi gerekmektedir. (Eğer tebliğ hükümlerini vergi dairesi de bizim gibi yorumluyorsa.)

   Yazımızın başında dediğimiz gibi maksat önemlidir. Maksat bağcıyı dövmekse, kanun ne yazarsa yazsın, siz vergi iadenizi alamayacaksınız demektir, amma maksat üzüm yemekse, vatandaşa kolaylık getirmekse, eziyet etmemekse, 84 sayılı tebliğin yukarıda açıkladığımız hükümlerine göre Katma Değer Vergisi iadesi talep edenlerin iade edilmesi gerekir.

Yeminli Mali Müşavir

Cevdet Akçakoca