Bursa, 26.Aralık.2014
ANONİM ŞİRKETLERDE PAY SENETLERİ VE BASTIRILMASI
6102 Sayılı Yeni Türk Ticaret Kanununun bazı maddeleri eskiden beri devam eden bazı problemleri çözmüştür. Çözülen problemlerden biri de pay senetlerinin türü; dönüştürülmesi ve basılmasıdır. TTK. 484 ve devamı maddeler bu konuları işlemektedir.
Kanunun 484 üncü maddesine göre pay senetleri nama ve hamiline yazılı olur. Bedelleri tamamen ödenmedikçe hamiline yazılı pay senetleri çıkarılamaz, çıkarılanlar geçersizdir. Bu hükme aykırı çıkarılan pay senetleri geçersiz olup ayrıca iyiniyet sahiplerinin tazminat hakkı da saklıdır.
Yukarıdaki madde hükmü eski kanunda da aşağı yukarı aynı olarak bulunuyordu. Özellikle neden bedeli tamamen ödenmedikçe hamiline yazılı pay senedi çıkarılamaz?
Hamiline yazılı pay senedi basılması:
Benim aklıma gelen basılmama nedeni, hamiline yazılı hisse senedini bastınız, sonra hamil bunu aldı, daha sonra da taahhüt ettiği kalan pay senedi bedelini ödemeden bir başkasına devretti. Böyle bir durumda, borcunu ödemeyen ortağı bulamazsınız ve temerrüd faizini alamadığınız bir yana, şirketin sermayesinin tamamlanması bile tehlikeye girer diye düşünürüm.
Pay senetlerinin basılması konusu yeni kanunda özel olarak ve oldukça sert hükümlerle düzenlenmiştir.
Madde 486 ya göre paylar hamiline yazılı ise yönetim kurulu pay bedelinin tamamının ödenmesi tarihinden itibaren üç ay içinde pay senetlerini bastırıp pay sahiplerine dağıtır. Hamiline yazılı pay senetlerinin bastırılmasına ilişkin karar tescil ve ilan edilir ve ayrıca şirketin internet sitesine konulur.
Pay senedi bastırılıncaya kadar ilmühaber çıkarılabilir. İlmühaberlere kıyas yoluyla nama yazılı pay senetlerine ilişkin hükümler uygulanır. Eğer böyle bir yasa hükmü olmasa idi, hamiline yazılı pay senetlerinin bastırılması için gereken üç aylık süre sonunda pay senetleri bastırılmak mecburiyetinde kalınacak ve ilmühaberler iptal edilecekti. Kanunun 486/2 no.lu bu maddesine göre eğer üç ay içinde hamiline yazılı pay senedi yerine ilmühaber çıkarılır ve pay senedi basılmazsa, bu ilmühaberler pay defterine kaydedilir ve nama yazılı pay senedi gibi işlem görür.
Nama yazılı pay senetleri ve bastırılması:
Kanun nama yazılı pay senedinin bastırılmasını zorunlu kılmamıştır. Ancak azlık isterse nama yazılı pay senetleri basılıp ortaklara dağıtılabilir. Peki neden nama yazılı pay senetlerinin basımı zorunlu değildir. Çünküüü, nama yazılı pay senetleri şirketin pay defterine kaydedilmek zorundadır ve sahipleri hakkında şirkette bilgi bulunmaktadır. Bu sebeple basılmasa da olur. Kanun, azlık istemi ile bile olsa nama yazılı pay senedi basımını mümkün kılmıştır. Böylece, senetlerin basılmaması, pay defteri kayıtlarının düzensiz tutulması halinde doğacak hak kayıplarının önüne geçilmiştir.
Cevdet Akçakoca
Bağımsız Denetçi
Yeminli Mali Müşavir
2015 YILI BEKLENTİLERİ:
Okurlarım hatırlayacaktır. Birçok eski yazımda
a. Petrol 80 doların altına düşerse Rusya batar
b. Tek mala bağlı ekonomiler en ufak bir sıkıntıda batar
c. Türkiyemiz bu bakımdan Atatürk ve yardımcıları tarafından sanayi devriminin ıskalandığı göz önüne alınarak tarım, turizm ve özellikle güçlü bir sanayi yapısına kavuşması için çalışılmış ve bu tip tehlikelerle mücadele edecek bir yapıdadır.
d. Rusyanın başında bulunan Putin, bana göre çok iyi bir ülkelerarası satranç oyuncusudur.
e. Ruble, değer kaybetmesine , Rus ekonomisi çökmesine rağmen elindeki silahları henüz kullanmamıştır.
f. Batı, özellikle AB, bu kış çok soğuk hamlelerle karşı karşıya kalacaktır.
g. Yine yazılarımızda bahsettiğimiz, kur savaşlarının her an gerçek savaşa dönüşebileceğini de unutmayalım.
h. Türkiye, dünyadaki ve çevresindeki bu çalkantılara rağmen çok sağlam ve güvenli bir limandır.
i. Şu anda gizli açık ülkemize saldıran Almanya’yı durdurduğumuz an son Rusya ambargosunun Türkiyeye etkileri sıfırlanacaktır.
j. Dua edelim ki kur savaşları gerçek savaşa dönüşmesin.
k. Türkiye 2015 de de planlananın ve beklenenin üzerinde gelişecektir.
l. Bütün okurların yeni yılını kutlarım.
