Bursa, 09.Haziran.2015
GENEL KURULLARIN BUTLAN (YOK) SAYILMASI
6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu 445-451 maddelerinde Genel Kurul Kararlarının iptalini ve özellikle 447. İnci maddesinde genel kurulun butlanını yani tümden yok sayılmasını düzenlemiştir.
Genel Kurulların ve genel kurul kararlarının butlan hali çok önemli bir konu olup burada tatbikat ve teoriden yararlanıp açıklama yapmaya çalışacağız.
Genel Kurul Kararlarının iptali ile ilgili maddelerin her birisi birer ikişer yazı konusu olacak maddelerdir. Bunlardan en sert hükümleri içeren ve daha önceki 6762 sayılı eski TTK. Da bulunmayan ancak mahkeme kararları ve içtihatlar sonucu doğan Butlan konusu yeni TTK. Da özellikle düzenlenmiştir.
Butlan konusu neden önemlidir?
Genel Kurul kararlarının iptaline veya butlanına ait mahkeme kararları kesinleştikten sonra bütün pay sahipleri ve üçüncü kişiler hakkında hüküm ifade eder. Böyle bir durumda Genel kurul kararları yokluk veya butlan sebebiyle hükümsüz sayılacak, genel kurul hiç yapılmamış sayılacaktır. Bu sebeple Anonim Şirketlerin yönetim kurulunun genel kurulların ve kararlarının butlanı konusunu çok dikkatle öğrenmesi, yanlış kararların şirketin bütün yol haritasını değiştireceğini göz önüne almaları gerekir.
Yokluk veya butlan iddiasında bulunan kimseler de , eğer yokluk veya butlan iddiasını ispat edemezlerse büyük sorumlulukla karşı karşıya kalacaklardır.
Butlan maddesinin gerekçesinden alıntılar:
Maddenin gerekçesinde, 6762 sayılı eski TTK. Nunda böyle bir düzenleme olmadığı için genel kurul kararlarının butlanı konusu gündeme geldiğinde ne olacağı üzerinde bir çok tartışmalar olduğu belirtilmiştir. Ancak, Yargıtay bu konuyu kabul ederek yerleşik içtihad haline getirmiştir. Uzun yıllara dayanan uygulama sonucu TTK.nun 447 . maddesi yeni kanuna ilave edilerek tartışmaların önüne geçilmiştir.
Butlan terimi, hükümsüzlük ve geçersizlik ifade eder. Batıl genel kurul kararları baştan itibaren hüküm doğurmazlar.
Butlan halleri: şekil ve konu açısından ayrılmış, şekil yönünden butlan henüz tam olarak tesbit edilmemiş, öğreti ve içtihatla zamanla oluşacaktır. Konu açısından butlan ise örneklerle ve kesin çizgilerle belirtilmiştir.
GENEL KURUL KARARLARININ BUTLANI
Genel kurul kararlarının yokluğu veya butlanı , hukuki yararı bulunan herkes tarafından ve bir süreye bağlı olmaksızın itiraz şeklinde veya dava yoluyla ileri sürülebilir. Yok olan bir genel kurul kararı şeklen meydana gelmemiş olması dolayısıyla başlangıçtan itibaren hiçbir hüküm doğurmadığından, bununla ilgili olarak açılan dava bir tesbit davası niteliğindedir.
Yokluğun itiraz şeklinde ileri sürülmesi belli bir şekle tabi değildir. Bu konuda açılacak tesbit davası ise genel hükümlere tabidir.
Butlan, bir hukuki işlemin, hukuk düzeni tarafından öngörülen geçerlilik şartlarını içermemesi nedeniyle başlangıçtan itibaren hüküm ve sonuç doğurmamasıdır. Diğer bir ifade ile kesin hükümsüzlük halidir.
Bir genel kurul kararı konusu bakımından, kamu düzenine, emredici hükümlere, ahlak ve adaba, kişilik haklarına aykırı veya konusu bakımından imkansız ise, batıldır, yani hukuken bir hüküm ifade etmez.
Yokluk ve butlanın hukuki sonucu her ikisi de baştan itibaren hükümsüzdür. İkisi arasındaki fark teoriktir. Yoklukla malul GK kararı ‘’kurucu unsurları içermemesi’’ nedeniyle mevcut değildir; geçersiz GK kararı ise, mevcut olmakla birlikte ‘’geçerlilik unsurlarını içermemesinden’’ dolayı ölü doğmuştur.
TTK’da butlan halleri 447. Maddede düzenlenmiştir. Genel kurulun:
a) Paysahibinin genel kurula katılma, asgari oy, dava ve kanunen vazgeçilmez nitelikte haklarını sınırlandıran veya ortadan kaldıran,
b) Paysahibinin bilgi alma inceleme ve denetim haklarını, kanunen izin verilen ölçü dışında sınırlandıran ve
c) Anonim şirketin temel yapısını bozan veya sermayenin korunması hükümlerine aykırı olan
kararları batıldır.
Diğer Butlan Sebepleri
TTK md.447’de batıl olan genel kurul kararları sınırlı sayıda değildir. Sayılan haller dışında da genel kurul kararlarının batıl olması durumu ortaya çıkabilir. Öyleyse, TTK’da açıkça belirtilen bir neden olmasa da genel kurul kararının emredici kurallara, ahlaka, kamu düzenine aykırı olması halinde butlan yaptırımı gündeme gelebilir.
Yeminli Mali Müşavir
Cevdet Akçakoca
