Bursa, 15.Eylül.2015
SINAİ MÜLKİYET VEYA PATENT İSTİSNASI UYGULAMASI (3)
Bu konuda yazdığımız önceki 2 yazıda konuyu genel olarak ele almıştık. Bu yazımızda kısaca istisna uygulamasını açıklamaya çalışacağız.
İstisna uygulamasına ilk defa konu edilecek patentli veya faydalı model belgeli buluşlarla ilgili olarak
a. Önce değerleme raporunun düzenlenmesi amacıyla, patent veya faydalı
model belgesi sahipleri tarafından, tebliğdeki Ek-3'te yer alan formata göre hazırlanacak ön değerleme raporuyla Gelir İdaresi Başkanlığına başvurulması gerekmektedir.
b.Mükellefler, patentli veya faydalı model belgeli buluşlarından 1/1/2015 tarihinden itibaren elde ettikleri kazanç ve iratları için, değerleme raporunun düzenlenmesinden ve istisnadan yararlanılacak azami tutarın kati olarak tespit edilmesinden sonra, istisnadan yararlanmaya başlayabileceklerdir.
c. Ancak, dileyen mükelleflerin, hazırladıkları söz konusu ön değerleme raporunda yer verdikleri tahmini değeri dikkate almak suretiyle Gelir İdaresi Başkanlığına başvuru yaptıkları tarihten itibaren istisnadan yararlanabilmeleri mümkündür.
d. Ön değerleme raporunda yer verilen tahmini değer dikkate alınarak
yararlanılan toplam istisna tutarının, düzenlenen değerleme raporunda patent veya faydalı model belgesine ilişkin tespit edilen değere göre mükellef bazında yararlanılabilecek azami istisna tutarından fazla olması halinde, haksız yere yararlanılan tutarlar nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte mükelleflerden aranacaktır.
Değer tespiti ve değerleme raporunun düzenlenmesi
Değer tespiti
Mükellefler, TPE tarafından tescil edilmiş patentli veya faydalı model belgeli buluşlarına ilişkin olarak düzenleyecekleri ön değerleme raporunda, bu buluşlarından, Gelir İdaresi Başkanlığına başvuru yaptıkları tarihin içinde bulunduğu geçici vergilendirme döneminin ilk gününe kadar elde etmiş oldukları tüm hasılatları ile kazançlarının tutarına da yer vereceklerdir.
Ön değerleme raporu yöntemleri :
a) Maliyet bazlı yöntemler
b) Pazar (piyasa) yöntemi
c) Gelir bazlı yöntemler
c.1 Doğrudan nakit akımları yöntemi
c.2 Royalti ödemelerinden kurtuluş yöntemi
c.3 Çoklu dönem fazladan kazanç yöntemi
c.4 Nakit akımlarındaki artış yöntemi gibi yöntemlerdir.
d) Diğer değerleme yöntemleri
Değer tespitinde mükellefler yukarıda sayılan yöntemlere ilaveten hesaplamaya dayalı diğer yöntemleri de kullanabilirler.
8. Değerleme raporunun düzenlenmesi
Mükelleflerin başvuruları Vergi Denetim Kurulu başkanlığına iletilir.
İlk yıl değerleme raporu vergi müfettişleri tarafından düzenlenir.
Ar-ge, yenilik ve yazılım faaliyetlerinin bir kısmı yurtdışında gerçekleştirilmiş ise değerleme raporunda Türkiye’de gerçekleştirilen kısmı oranlanarak belirtilecektir.
Düzenlenen değerleme raporu Vergi Denetim Kurulu Başkanlığınca Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilecektir.
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından değerleme raporunun bir örneği mükellefe gönderilerek istisnadan yararlanılabilecek toplam tutar hakkında bilgi verilecektir.
Her bir patentli veya faydalı model belgeli buluş için bir defaya mahsus olmak üzere değerleme raporu düzenlenecek ve bu raporda tespit edilen değer patent veya faydalı model belgesinin koruma süresince bu istisnadan faydalanacak tüm mükellefler için güncellenmeksizin geçerli olacaktır.
Dolayısıyla, patent veya faydalı model belgesinin devri, satışı veya inhisari lisansa konu edilmesi durumlarında patent veya faydalı model belgesini devralan, satın alan veya inhisari lisans sahipleri adına ikinci bir değerleme raporu düzenlenmesi söz konusu olmayacaktır.
9. İstisna kazancın tespiti
Her bir mükellef tarafından yararlanılabilecek istisna tutarı; değerleme raporunda belirtilen bedelin %50’sini, bu madde kapsamında yararlanılabilecek toplam istisna tutarı ise değerleme raporunda belirtilen bedelin %100’ünü aşamayacaktır.
İlgili tebliğde detaylı örnekler bulunmakta olup yazımız genel olarak sınai mülkiyet veya patent istisnası uygulamasını ele aldığından örneklere yer verilmemiştir.
Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
