Bursa, 16.Şubat.2018
BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU DİSPOZİSYONU DEĞİŞTİ
Bilindiği gibi, Türkiye’de Türk Ticaret Kanununun değişmesi ile birlikte, bağımsız denetim konusu gündeme geldi ve Sermaye Piyasasına tabi şirketler dışındaki şirketlere de bağımsız denetim geldi. Tabii, Yeni Türk Ticaret Kanunu ile birlikte denetim maddesinin ortadan kalkması ile binlerce şirketin denetimsiz kalması ayrı bir konu. İleride bunu tekrar ele alarak, bu konuda epey gürültü çıkarmaya çalışacağımı belirteyim. Binlerce şirketin bağımsız denetim bahanesi ile denetimsiz kalması kabul edilecek bir konu değildir, tam anlamıyla bir skandaldır. Bu skandal yıllardır devam ediyor ve Ticaret Bakanlığımız buna çare bulmuyor.
Biz gelelim bağımsız denetime.
BDS 700 no.lu bağımsız denetim standardı ve diğer bazı standartlarda yapılan değişiklikle 2017 yılına kadar tatbik edilen bağımsız denetim rapor dispozisyonu değiştirildi.
Denetçi raporlarının değişme sebeplerini önce açıklayalım.
Önceki rapor dispozisyonunda, denetçi ile kullanıcı arasında denetime ilişkin bir iletişim söz konusudur. Ancak, denetçinin anlatmak istediği ile kullanıcının anladığı arasında fark doğmakta idi.
Eski durumda denetçi raporlarının unsurlarını aşağıdaki gibi sayabiliriz.
BDS 705 no.lu standarda göre olumlu görüş dışındaki görüşün dayanağı ve olumlu görüş dışındaki görüş açıklanıyordu.
BDS 700 no.lu standarda göre rapor, başlık, finansal tabloların bağımsız denetimi, giriş paragrafı, yönetimin sorumlulukları, denetçinin sorumlulukları, görüş, mevzuattan kaynaklanan diğer yükümlülükler, imza, tarih ve adresten oluşuyordu.
Ayrıca BDS 706 no.lu standarda göre dikkat çekilen hususlar paragrafı, diğer hususlar paragrafı, yani finansal tabloların anlaşılması bakımından önemli hususlara dikkat çekmek için dikkat çekilen hususlar paragrafı, denetimin, denetçinin sorumluluklarının ve denetçi raporunun anlaşılması bakımından önemli hususlara dikkat çekmek için diğer hususlar paragrafı bulunuyordu.
Finansal skandallar meydana geldiğinde denetçi raporlarında bu hususların vurgulanmadığından dolayı bağımsız denetime güven azalmaya başlamış ve bağımsız denetim raporlarında bilgi açıkları olduğu anlaşılmıştı. Tabii bu durumda denetim kalitesinin ve bu konuda mesleki şüpheler artmaya başladı. Sonuç olarak bağımsız denetim raporları ihtiyacı karşılamadığı şüphesi ile denetçi raporları değişti.
Yeni ve revize Raporlama Standartları :
Temel raporlama standardı BDS 700
Kilit denetim konuları BDS 701
Olumlu görüş dışındaki denetçi görüşü BDS 705 Dikkat çekilen hususlar ve dier hususlar BDS 706
İşletmenin sürekliliği BDS 570
Diğer Bilgiler BDS 720
Ayrıca, BDS 260 da güncelleme, BDS 210, BDS 220, BDS 230, BDS 510, MDS 540, MDS 600 ve BDS 710 da da değişiklikler meydana gelmiştir.
SONUÇTA: Yeni denetçi raporu dispozisyonu veya şekli aşağıdaki gibi olmuştur.
Başlık, muhatap, görüşün dayanağı, işletmenin sürekliliği ile ilgili önemli belirsizlik, kilit denetim konuları diğer bilgiler, yönetimin ve üst yönetimden sorumlu olanların finansal tablolara ilişkin sorumlulukları, bağımsız denetçinin finansal tabloların bağımsız denetimine ilişkin sorumlulukları ve sorumlu denetçinin adı şeklindedir.
Tabii ki burada belirtilen her bir başlığın yanında açıklamaları bulunacaktır. Yeni denetçi raporlarının bu şekli ile özellikle işletmenin devamlılığı ve kilit denetim konuları gibi hususlar, dana önceleri denetim raporlarında bulunmayan ve hatta finansal skandallara sebep olan, bağımsız denetime inanç ve itimadı sarsan bir çok konularda önemli bilgiler vermekte olacaktır. Yeni şekil bağımsız denetim raporlarının daha önemli ve daha fazla bilgi verici hale gelmesini sağlamıştır.
Yazımızın çok teknik bilgiler içerdiğinin farkındayız. Yazı özellikle meslek mensuplarının bilgilendirilmesi ve yeni döneme hazır olmalarını sağlamak amacı ile yazılmıştır. İşletme sahiplerinin de bundan sonra yeni rapor şekli ile daha fazla bilgi sahibi olacakları, kullanıcıların da bir takım belirsizliklerin önlenmesi ile özellikle borsada daha fazla bilgi sahibi olacakları açıktır. Tabii ki bu durumda alınacak kararlar daha doğru olabilecektir.
Peki, bu kararlar ne zamandan itibaren tatbik edilecektir?
Yeni raporlama standartları 01.01.2017 tarihinden itibaren kullanılacaktır. Ancak, geçiş döneminde kolaylık sağlamak ve özellikle bu sisteme uygun organizasyonu tamamlamak açısından yeni raporlama standartları BORSA şirketleri için 01.01.2017 döneminden itibaren, diğer şirketler için ise 01.01.2018 ve sonrasına ait dönemlerde uygulanacaktır.
Vatana, millete hayırlı olsun diyoruz.
Cevdet Akçakoca
Bağımsız Denetçi
Yeminli Mali Müşavir
