Bağımsız Denetim konusu günden güne önemini artırıyor, Kamu Gözetimi Kurumu yeni yeni çalışmalar yapıyor, bir çok kurallara ilaveler getiriyor.
En son yeni bir düzenleme Bağımsız Denetim Etik Kurallar konusunda oldu.
Bağımsız Denetçiler için etik kurallar daha önce 30.11.2017 tarih ve 30256 mükerrer sayılı resmi gazete’de, Türkiye Denetim Standartları Tebliği olarak 54 numara ile yayımlanmıştı. Söz konusu tebliğ toplam 137 sahifeden ibaretti.
Bu defa Kamu Gözetimi Kurumu, yeni bir çalışma yapmış, bu çalışmayı 22.09.2019 tarih ve 30896 sayılı resmi gazetede yayımlamıştır.
Yapılan bu çalışma Bağımsız Denetçiler için Etik Kurallar (Bağımsızlık standartları dahil) ismini taşımaktadır. Daha önceki 54 sayılı Bağımsız Denetçiler için etik kurallar isimli tebliğ bu defa 188 sahifeye ulaşmıştır. 188 sayfalık bu tebliğ üzerinde yapılacak çalışmalar başlıbaşına bir kitap hacmine ulaşacak çalışmalardır. Buz, bu yazımızda bağımsız Denetçiler için Etik Kurallar’a genel olarak bir göz atacak ve sınırlı bilgi verebileceğiz.
Etik kurallar ve içindekilere baktığımızda ne görüyoruz?
- Etik kurallara uyum, temel ilkeler ve kavramsal çerçeve’nin genel bir tanıtımı(Sıra 100-120)
- Bağımsız Denetçilerle ilgili düzenlemeler(Sıra 300-360)
- Bağımsız Denetim ve Sınırlı Bağımsız Denetimde Bağımsızlık (Sıra 400-800)
- Bağımsız Denetim ve Sınırlı Bağımsız Denetim Dışında Kalan Güvence Denetimlerinde Bağımsızlık (Sıra 900-990)
- Terimler Sözlüğü ve Kısaltmalar Listesi
- Yürürlük tarihi : Yayımı tarihinden itibarendir.
Denetçilik mesleğinin ayırt edici özelliklerinden biri , kamu yararına hareket etme sorumlluğunun kabul edilmesidir. Bu sorumluluk, yalnız müşteriye ait değil, aynı zamanda etik kurallar gereği kamu yararına hareket etmek için ana hükümler ve uygulama hükümlerini de içerir. Yine burada belirtilen kurallardan daha fazla kısıtlayıcı hükümler mevzuatta var ise, mevzuat esas olacaktır.
Denetçiler için 5 temel ilke bulunmaktadır.
- Dürüstlük
- Tarafsızlık
- Mesleki yeterlik ve özen
Ç. Sır saklama
- Mesleğe uygun davranış.
Denetçi bu temel ilkelere kesinlikle uymak zorundadır.
Denetçiler ana hükümler ve kavramsal çerçeveye de uymak zorundadır. İşlerini yaparken, mesleki muhakemesini kullanır, yeni bilgiler ile durum ve gerçeklerdeki değişikliklere dikkat eder ve gerekli bilgiye sahip makul üçüncü taraf testini kullanır. Söz konusu test bu tebliğin 120.5 U4 paragrafında tanımlanmıştır. Bütün bu çalışmalarda bağımsızlık esastır.
Yukarıda kısaca değindiğimiz esaslar bağımsız denetçiler için kavramsal çerçevenin uygulanmasında açıklanmış olup, tehditlerin belirlenmesi, tehditlerin ele alınması, üst yönetimden sorumlu olanlarla kurulacak iletişim, çıkar çatışmaları, denetçinin görevlendirilmesi, denetçi değişikliği , ikinci görüşler, ücretler ve diğer menfaatler, hediyeler ve ağırlanma dahil teşvikler, mevzuatla yasaklanmayan teşvikler, finansal tabloların denetimi , iletişim, finansal tablo denetim dışındaki mesleki hizmetler konuları bağımsız denetçiler için etik kuralların 300-360 no.lu bölümünde detaylı olarak anlatılmaktadır.
Aynı konular, bağımsız denetim ve sınırlı bağımsız denetimde bağımsızlık adı altında Etik kuralların 400-800 no.lu bölümlerinde detaylı olarak ele alınarak açıklanmıştır.
Yine aynı detaylı çalışma bağımsız denetim ve sınırlı bağımsız denetim dışında kalan güvene denetimlerinde bağımsızlık başlığı altında 900-990 no.lu bölümlerde detaylı olarak açıklanmıştır.
Bağımsız Denetim yapan bağımsız denetçiler ve bağımsız denetim şirketlerinin 188 sahifelik bu tebliği, denetçi ve elemanlarına verecekleri kurs ve seminerlerle çok iyi öğretmesi ve uygulaması gerekmektedir.
Bağımsız denetim kuralları günden güne daha ağırlaşmaktadır.
Diyeceğim o ki, bağımsız denetim işini son derece ciddiye alıp gerek bağımsız denetim raporlarını ve gerekse bağımsız denetim çalışma kağıtlarını mevzuata ve konuya uygun halde hazırlamayanların başı daha da büyük belaya girecektir.
Ne diyelim: Hayırlı olsun
